maandag 31 oktober 2011

De bibliotheek in Kirkuk is weer open


Er was natuurlijk de opwinding rond de "So you think you can be the Voice of Holland's next top librarian" wedstrijd, en Elspeet kreeg een nieuwe bibliotheek. Maar verder zat ik vorige week toch voornamelijk een beetje te wennen aan weer werken.

Dus vroeg ik maar eens aan Google hoe het met de bibliotheek van Kirkuk stond. Over het herbouwen van die bibliotheek in Irak schreef ik tijden terug een blogpostje. Danig verwaarloost en vernield zou die bibliotheek met hulp van de amerikanen flink worden opgeknapt. In het voorjaar van 2010 zou het werk klaar zijn.

In het voorjaar van 2010 was er natuurlijk nog helemaal niks af. En ook in de maanden daarna bleef het stil. Ik had het af en toe kijken eigenlijk al opgegeven. Tot vorige week.

En kijk nou, de bibliotheek is af. Heropend in juni van dit jaar. De directeur Shadiya Bakir vertelt dat "(the library) contains twenty seven thousand religious, political, educational, literary, legal and scientific books. Six thousand of the books are in Kurdish, one thousand in Turkish and ten thousand are in Arabic, with some fifteen hundred English books.”
Trots zijn ze vooral ook op hun jeugdafdeling met zo'n 5000 tot 6000 titels.




Het is misschien allemaal wat minder grootscheeps dan wij hier gewend zijn, misschien heeft de bibliotheek in Elspeet wel meer boeken. Maar ik vond het mooi om te lezen. Dat het leven doorgaat, ook in Irak. En dat daar een bibliotheek bij hoort.

Mocht iemand een bloemetje willen sturen, ik wil het wel gaan brengen hoor.

woensdag 26 oktober 2011

"Oh, daar was Erica Terpstra ook!"


"Had je een fijne vakantie?", dat vroegen mensen gister toen ik weer begon met werken. Na een bevestigend antwoord probeerde ik te vertellen hoe het geweest was in Jordanië. Probeerde, want het is lastig over te brengen hoe het is om door de woestijn te lopen. Dat snappen mensen gelukkig dan ook wel weer.
Of ik ook foto's had, dat vroegen ze ook. Ja, nogal heel veel zelfs. Er zou zo een lezing mee te geven zijn. En die zou dan nog erg lang duren ook. Dat ga ik natuurlijk niet doen, zo'n lezing geven. Maar als ik het zou doen dan zou ik waarschijnlijk beginnen met, "Misschien zag u onlangs het tv-programma waarin Erica Terpstra Jordanië bezocht.
Mevrouw Terpstra was in Jordanië. Dat zeiden mensen gister tegen me. Wij zijn haar niet tegengekomen. Tenminste, we hebben haar niet opgemerkt. Misschien was ze er wel maar hadden we het te warm of plakten we net een blaar af.

We liepen er door de woestijn, bezochten Amman, Aqaba, Dana, Jerash en natuurlijk Petra. Dobberden wat in de Dode Zee en liepen weer wat verder door de woestijn. Het blijft lastig om er over te vertellen, om er echt wat over te vertellen. Maar in ieder geval zijn er nu wat plaatjes om te bekijken.

De foto boven het stukje is gemaakt in Aqaba. We sliepen toen een nacht in een hotel. Wat best fijn was, zo konden we voor één nacht de sokken en de t-shirts in de koelkast bewaren.

Twee opmerkingen nog van een meer algemene aard.

1. Het groepje waarmee we in Jordanië waren bestond uit een man/vrouw of 15,16. De helft had een boek mee. Ongeveer de helft van die boeken waren bibliotheekboeken. Er was niemand met een eLezer of iPad. Van de rest van het groepje twitterde er niemand. Hyves en Facebook waren onontgonnen terrein.

2. Ik was 10, 12 jaar terug ook in Jordanië. Er waren daar toen nauwelijks mobiele telefoons vooral omdat het bereik erg slecht was. Na een verdwaaltocht moest de falende gids met zijn mobiel toen iemand in Israël bellen, die weer iemand in Amman belde, die weer iemand boven op een berg kon bereiken voor een jeep ons kon vinden.
Nu had bijna iedereen een mobiel. En die werd regelmatig gebruikt. Best raar, zo'n plots schel klinkende beltoon die vanaf een kameel door de woestijn galmt. Al klinkt het altijd nog veel beter dan in een overvolle treincoupé.

maandag 24 oktober 2011

Boeken kopen


De Redwan Library in Aqaba, Jordanië is geen bibliotheek maar een boekwinkel. Het Arabisch gebruikt hetzelfde woord voor bibliotheek én boekwinkel (Maktaba,مكتبة).
Nu niet meteen verheugd dingen gaan denken over retail enzo. Het woord Maktaba is afgeleid van het werkwoord kataba (schrijven) en betekent plaats waar dingen staan die geschreven zijn.


De Redwan library is een kleine, wat stoffige boekwinkel. Ik sprak er een tijdje met de vriendelijke eigenaar die trots vertelde over de boeken die ze zelf uitgaven. Net toen hij uit wilde gaan leggen waarom er een molen met Nederlandstalige Poema pockets nogal prominent in zijn winkel in de weg stond te staan moest hij de leukste vrouw ter wereld gaan helpen. Die had een fluit gevonden in een mand met muziekinstrumentjes maar ze kreeg er met geen mogelijkheid geluid uit. Na wat heen en weer gepraat en geprobeer klonk er na een tijdje een schelle toon door de winkel. We werden er allemaal blij van.
Het was niet echt slim om een boek te kopen. Het zou de volgende dagen hopeloos in de weg zitten in de toch al volle tas en waarschijnlijk was er thuis via het internet wel een beter uitziend exemplaar van Lion of Jordan te krijgen. De boeken in de Redwan Library hadden nogal last van de zon. De meeste waren wat verbleekt.
Maar, de winkel was leuk en de man was aardig. Dus kochten we het boek, en de fluit en verlieten met een goed humeur de winkel.

In Amsterdam stonden we vorige week in een grote boekhandel. Zo één die het nogal lastig heeft door van alles en nog wat. Het aantal verdiepingen en het aantal titels wordt er verminderd. Ik wilde eigenlijk geen boek kopen maar stond na een half uur toch met drie titels in mijn handen. Adam Hochschild bleek een boek over de eerste wereldoorlog te hebben geschreven en na één boek zie je er altijd meer.
De winkel had een duidelijk waarneembaar nogal groot kassadeel, 3 of 4 kassa's stonden er wel. De jongen achter de balie had, misschien voor de duidelijkheid ook nog een soort enorme sleutelhanger om zijn nek. Daar stond op wie hij was en dat hij bij de boekhandel werkte. Nadat hij me slaperig, het was tenslotte nog geen 12 uur, had laten weten dat ik €83,75 (ik reken dat, ik ben al oud, dan nog altijd even om naar guldens) mocht betalen propte hij de 3 boeken in een te klein papieren zakje. 'Tasje?', dat kon ik hij ook nog zeggen. Overmand door zoveel vriendelijkheid zei ik, 'Graag'.
Hij wurmde het uitpuilende zakje met boeken moeizaam in een tasje, tilde het op en liet het vervolgens nog net niet op de toonbank vallen. Maar dat kwam alleen omdat ik oplette en het bijna vallende tasje nog net op tijd overnam.
Zonder vrolijkheid verlieten we de winkel. Aan het automatische 'Prettige dag' heb ik geen aandacht geschonken.

Misschien is het een klein post-vakantie bluesje maar als Aqaba niet zo ver weg was dan wist ik wel waar ik voortaan mijn boeken zou kopen.

vrijdag 21 oktober 2011

Iedereen heeft zijn/haar eigen Bob


'... helemaal niks .... afraffelen ....'
'Goed zeg! Vanaf het begin zat ik er maximaal in!'

Het was alweer voorbij. Dylan en zijn band hadden al in een rommelig rijtje op het podium gestaan, geen obligaat 'Thank you!' en ook geen toegift. Klaar.

'There's an evenin' haze settlin' over the town
Starlight by the edge of the creek'

'Je hoort wel dat ie eigenlijk niet meer zo goed zingt. Zou hij nog klinken zoals op die laatste cd van The Traveling Wilburys?'
We stonden nog buiten, in een regenachtige rij. De jongen die de vraag aan, waarschijnlijk zijn vader stelde was 18. Misschien was hij ouder, dat kan. Op een bepaald moment krijgt iedereen die duidelijk veel jonger is in mijn hoofd de leeftijd 18. De man die misschien zijn vader was wist het antwoord niet. En ik draaide me niet om. Dat The Traveling Wilburys al heel erg lang voorbij zijn, waarom zou ik dat die jongen vertellen?

Iedereen heeft zijn eigen Bob. Iedereen komt naar een concert voor zijn of haar beeld, zijn of haar Dylan.
Veel mensen kwamen misschien gisteravond voor een Dylan die er allang niet meer is. Die man met een gitaar, met liedjes over hoe het er aan toegaat op de wereld. Op een bepaalde manier gezongen. Een manier die ze zich konden herinneren.
Toen ik in 1996 zelf voor het eerst naar Bob ging kijken had ik dat ook. Terwijl ik wist dat die Dylan ook toen allang niet meer bestond.

'The buyin' power of the proletariat's gone down
Money's gettin' shallow and weak
'

De man die naast ons rustig wachtend een boek aan het lezen was. De man die ijzig kalm, zonder één keer te klappen het concert bekeek en wiens hoofd pas begon te bewegen tijdens "Like A Rolling Stone". Het clubje mevrouwen dat tegen de helft van het concert wegging, waardoor de leukste vrouw ter wereld en ik wel heel erg vooraan konden staan. Mensen zochten naar het beeld van Dylan dat ergens bestond.

Ik lees hier en daar wel eens iets over verhalen vertellen. Iedereen heeft verhalen, of kent er een paar. Dat is de kunst niet. De kunst is hoe je de verhalen vertelt. En om die kunst ging het gisteravond. Misschien kwam dat omdat we erg dichtbij stonden en zo de man zijn gezicht goed konden zien. Dat gezicht was vol mimiek, een grijnsje hier, een bijterige blik daar. Geen automatische piloot, de man zat in zijn liedjes. Voor zichzelf, wij mochten meeluisteren en meekijken.

'The place I love best is a sweet memory
It's a new path that we trod'

Er waren oude liedjes, "It Ain't Me Babe", "Leopard-Skin Pill-Box Hat". Nieuwere liedjes "The Levee's Gonna Break", "Thunder On The Mountain". Liedjes die van mij niet zo hadden gehoeven "Things Have Changed", "All Along The Watchtower". En er waren onverwachte liedjes, "Mississippi" en "Workingman's Blues #2".

Een tijd terug wilde ik een stukje schrijven over iemand die ontslagen werd. Vooruitgang enzo, veranderende geldstromen. Maar de woorden klopten niet, of kwamen niet in de goede volgorde te staan, "Workingman's Blues #2" hoorde bij dat stukje.
Dylan vertelde het lied gisteravond, in Rotterdam. Een regel hier, een nadruk daar. Moeiteloos, zomaar.
  
'Meet me at the bottom, don't lag behind
Bring me my boots and shoes
You can hang back or fight your best on the front line
Sing a little bit of these workingman's blues'

Verhalen vertellen is een kunst. Het juiste woorden, de goede intonatie, afwisseling van sfeer en toon.
Ik vond de verhalen, en de muziek gisteravond erg mooi. Of de jongen die misschien 18 was het ook goed vond, dat weet ik niet. Iedereen heeft tenslotte zijn of haar eigen Bob.
Iedereen hoort het verhaal waarnaar hij of zij of wil luisteren.

Er mocht gisteravond bij Dylan niet gefotografeerd of gefilmd worden. En daar werd, zoals ik gemerkt heb ook erg op gelet. Om, na een eerdere YouTube ban vanwege een Prince filmpje, niet opnieuw in gedoe verzeild te raken heb ik de halve ochtend gespendeerd aan het online zetten van een filmpje op vage websites. En daar kwam ik deze tegen. Goh. Da's nou ook toevallig zeg.